Jenever, gezond met pit

Jenever kan je makkelijk toevoegen aan het lijstje van populaire sterkedranksoorten. Het drankje wordt geproduceerd in België, Nederland, Duitsland en bepaalde gebieden in Noord-Frankrijk. Daar luistert deze sterke drank naar de naam genièvre. De drank jenever heeft moutwijn als basis bestanddeel. Hieraan worden extracten uit de jeneverbes toegevoegd.

Geschiedenis van jenever: het genezende besje

Het verhaal dat ik op deze pagina vertelde over “levenswater”, geldt ook voor de geschiedenis van jenever. Hier werd wel telkens bij vermeld dat het per druppel moet worden ingenomen. Volgens toenmalige experts kon je de geneeskundige werking stimuleren door bessen, zaden en kruiden in de drankjes te laten weken, en een populaire keuze hiervoor was de jeneverbes. Wist je dat men zelfs aanraadde om een bad te nemen in regenwater met gekookte jeneverbessen? Dat kon zogezegd huid- en darmaandoeningen verhelpen. Want met de rook van brandende jeneverbessen (en jeneverhout) werden ruimten ontsmet waarin pestlijders verbleven. Epidemieën waren vanaf de veertiende eeuw dan ook zeer actueel.

Daarnaast zou datzelfde levenswater ook een einde maken aan droefheid. Toen aan het einde van de zestiende eeuw dergelijke drankjes zoals korenbrandewijn zo populair werden, voegde men nog meer aanvullende ingrediënten toe. Naast anijs en venkel, ontbrak jeneverbes hier ook nooit in het rijtje. Jeneveraroma’s genoten de voorkeur, omdat de jeneverstruik in overvloed aanwezig was. Als gevolg van de industriële revolutie in 1750, bereikte de jeneverproductie in de negentiende eeuw een hoogtepunt op Belgisch grondgebied. Belgische stokers zagen opportuniteiten door de introductie van stoomgeneratoren- en machines en door het gebruik van de distillatiekolom die ervoor zorgde dat er overgeschakeld kon worden naar een continu distilleerproces.

Nog later genereerde de komst van goedkope grondstoffen - zoals suikerbieten en aardperen - de mogelijkheid om, in grote hoeveelheden, goedkope alcohol te produceren. Die goedkope jenever zat onmiddellijk in de lift! Een propvolle lift, zo bleek. Want rond de tweede helft van de negentiende eeuw dronk elke inwoner ruim 9,5 liter jenever per jaar! Net zoals nu ook maar al te vaak het geval is, greep de overheid in. De gunstige accijnsregeling van toen werd afgeschaft. De prijs van jenever steeg alsnog, maar toch bleef en is nog steeds jenever een populaire sterkedrank.

Wie nog meer wil weten over jenever en zijn geschiedenis in België kan zelfs eens langs het Jenevermuseum gaan in Hasselt, toch wel de Belgische stad op het gebied van jenever. Denk ook maar aan de televisiereeks ‘De smaak van De Keyser’ die zich afspeelde rond een jeneverstokerij in Hasselt.

Varianten & merken

Een kopstoot krijgen was nog nooit zo leuk. Allemaal dankzij jenever. Wat is een kopstoot? Een pilsje met een jonge jenever ernaast. In aparte glazen. Wanneer je de jenever ad fundum opdrinkt, krijg je een branderig gevoel in de keel die je dan kan blussen met de pils. Daarnaast vind je jenever terug in heel wat verschillende smaken, vormen en alcoholpercentages. Voor zoetekauwen is er speculaas- en chocoladejenever, en voor mensen met pit is er keuze uit een reeks fruitige exemplaren. Bij het oudere deel van de bevolking zijn vooral oude jenevers populair. En natuurlijk is er ook gin, broertje van de door ons gekende jenever.

Onder de bekende merken die je heel vaak terug ziet rekenen we Smeets, Filliers, Bols.